Dizgi ve Format

Paragraf Kesmeleri ve Girintiler
Metninizdeki bütün boşlukları, kesmeleri ve sekmeleri görebilmeniz için için Microsoft Word’de Show All Character (¶) seçeneğini tıklayın. Bu seçeneği bulamıyorsanız, CTRL ve SHIFT tuşlarını basılı tutarak 8’i tuşlayarak da aynı sonuca ulaşabilirsiniz.

Paragraflar
Paragraflar tek bir paragraf işaretiyle ayrılmaktadır (¶). Paragrafın yanısıra satır sonu kesmesi anlamına da gelen bu işareti, metninizde ENTER ya da RETURN tuşuna basarak elde edebilirsiniz. Bir paragrafın içindeki satırlar kesintsiz olarak devam etmeliler, yani paragrafların içinde hiçbir durumda ENTER tuşuna basmamalısınız. Ancak ve ancak yeni bir paragrafa başladığınızda ENTER ya da RETURN tuşuyla satır sonu kesmesi vermelisiniz, onun dışında satır sonunda yeni satıra geçme işini olduğu gibi Word’e bırakmalısınız.

İlk Satır Girintisi
Evrensel bir dizgi kuralı olarak ilk satırlar hiçbir zaman girintili başlamaz. Ancak ilk paragraftan sonraki bütün satırlarda girinti verilir. Girintiyi boşluk tuşuna basarak değil, belgenin üstünde yer alan cetvelde ayarlayarak verebilirsiniz. Tüm girinti ayarlarının aynı değerde olmasına dikkat etmelisiniz.

Girintiler
Bir metin bloğunu olduğu gibi girintili olarak yazmak istiyorsanız (örneğin düz bir metnin içinde yer alan bir alıntı) girintilemek istediğiniz alanı seçin ve Biçim menüsünden Paragraf seçeneğini tıklayarak Sol ve Sağ girintilere ihtiyaç duyduğunuz değeri girin.

Tek Bir Satırı Girintilemek
Tek bir satırı girintilemek istiyorsanız, (örneğin düz metnin içinde yer alan bir şiir, bir tarif vb.) doğrudan iki kere TAB tuşuna basabilirsiniz.

Tireler ve Üç Nokta
Kısa tire, tire ve uzun tire sözcük işlemcisi programınızın Ekle menüsünde Sembol/Özel Karakterler” gibi bir başlık altında yer alır. (İşaretlerin doğru kullanımı için lütfen bkz. Editöryel Stil.) Bu farklı tirelere aşağıda belirtilen kısa yollarla da ulaşabilirsiniz.

Çift Tire (–) Kullanmayın
Geçen zamanı ya da belirsizlik ifadesi olarak çift tire kullanmayın. Bunun yerine uzun tire (—) ya da üç nokta (…) kullanımını tercih edin. Uzun tireyi elde etmek için Ctrl ve Alt tuşunu içeride tutarak normal tireye basın ya da Alt tuşuyla beraber sayısal klavyede 0151’i tuşlayın.

Tire (–) zaman ya da sayı aralıklarını göstermek için kullanılır. (1978–2008) Tire elde etmek için Ctrl tuşunu basılı tutarak kısa çizgi (-) (sayısal klavyede eksi işareti)ye basın ya da Alt tuşunu basılı tutarak sayısal klavyede 0150’yi tuşlayın.

Çizgi (-) birleşik sözcüklerin çizgiyle ayrılması gereken yerlerde kısa tireyi kullanabilirsiniz.

Üç nokta elde etmek için Ctrl + Alt + nokta tuşunu tuşlamanız yeterli. Gerçek üç nokta yanyana yazılan üç noktadan farklı olarak, üç tane noktanın yanyana durduğu tek bir karakterdir. (Yanlış: … Doğru: …)

Italik (Yatık)
Sözcük İşlemci programınızda Format ya da Biçimlendirme menüsü altında Italik seçeneğini bulabilirsiniz. Kısa yoldan elde etmek için Ctrl + i tuş takımını kullanabilirsiniz. İtalik aşağıdaki durumlarda kullanılır:

• Kitapların, dergi makalelerinin, filmlerin, oyunların, televizyon gösterilerinin başlıklarında
• Vurgulanması gereken sözcüklerde (tutumlu bir şekilde kullanılmalı)
• Yabancı sözcük ya da deyimlerde

Sakınılması Gerekilen Biçimlendirmeler

TÜMÜ BÜYÜK HARF
Vurgu, eser adları ya da İçindekiler’de sadece büyük harf kullanımından kaçının. Sadece büyük harfle yazılmış metinleri hem okumak zordur, hem de güzel görünmez. Büyük harf kullanımı yerine italik tercih edin.

Altı Çizili
Atlı çizili metinler, hem okumayı zorlaştırdığından, hem de sayfanın estetiğini bozduğundan, artık kullanılmıyor. Vurgulamak istediğiniz metinleri italik kullanarak vurgulayın ancak bunu da tutumlu yapın. Gereğinden fazla kullanılan vurgu, vurgunun ortadan kalkmasına neden olacaktır. Altı çizili başlıklar yerine bold (kalın) tercih edebilirsiniz.

Ortalanmış Metin
Ortalanmış metin kullanımından olabildiğince kaçının. Hem gereğinden çok resmi görünecek hem de okumayı zorlaştıracaktır.

El İle Satır Sonu Hece Bölmesi
Satırın sonuna gelen sözcükleri heceli bölme işlemini el ile yapmayınız. Hem kullandığınız sözcük işlemcisi, hem de bizim kullandığımız dizgi yazılımları, satır sonu bölme işlemini otomatik olarak yapmaktadır.

Tırnak İşaretleri
Düz tırnak işareti (“) geleneksel tırnak işaretine (“) bir alternatif değildir. Tırnak işareti kullandığınızda düz tırnak işareti çıkıyorsa, onları geleneksel tırnak işaretiyle değiştirin. Geleneksel tırnak işareti çoğu Sözcük İşlemcisi programında “Akıllı Tırnak” ya da “Smart Quotation olarak geçer. Microsoft Word kullanıyorsanız, “Akıllı Tırnak” seçeneğini baştan açarsanız, program otomatik olarak doğru açılış ve kapanış tırnaklarını size verecektir. Elle Akıllı Tırnak işaretlerini vermek için, açılıç tırnağı (“) için Alt + 0147, kapanış tırnağı (”)için Alt + 0148 tuşlayın.